Финляндия пойтахти маъмурияти 2050 йилга келиб Хельсинкини дунёдаги энг экологик шаҳарлардан бирига айлантиришни режалаштирмоқда. Яқинда бу шаҳарда автомобилларга эҳтиёж қолмайди, уларнинг ўрнини буюртма бўйича келадиган автобуслар эгаллайди.

Хельсинки маъмурияти шаҳарнинг анънавий – шаҳар маркази → шаҳар чети → шаҳар ташқариси тарзидаги кўринишини кластерли кўринишга алмаштиришга қарор қилди. Бунда ҳар бир туман ўзининг бизнес марказлари ва аҳоли турадиган ҳудудларига эга бўлади. Шунда одамлар машиналардан камроқ фойдаланишади ва ишхоналарига пиёда ёки велосипедда борадилар. 

Шаҳарнинг режалаштирилишига жавоб берадиган Рихард Манниеннинг фикрича, аҳоли сонининг кўпайишига қарамасдан, автомобиллар миқдори кўпайиши керак эмас. Унинг сўзларича, жамоат транспорти тармоғини яхшилаш ва шаҳарнинг аҳоли яшайдиган ҳудудини кенгайтириш орқали бунга эришса бўлади. 

Янги Хельсинкининг лойиҳасида машиналар билан тўлиб-тошиб ётадиган кўчалар четларида велосипедлар юриши учун мўлжалланган йўловчилар учун мўлжалланган кўчаларга айланади. Бу кўчалар орқали аҳоли ишга, ўқишга ёки дўконларга пиёда боришлари мумкин бўлади. 

Тўхтанг-чи, унда шаҳарнинг нариги чеккасида яшайдиган бувингизнинг уйига қандай борасиз? Метро, трамвай ёки махсус Кутсуплюс (буюртма бўйича келадиган авботус)лардан бирида етиб оласиз. 2025 йилда жамоат транспортида сафарларни режалаштириш хизмати ишга тушиши ҳисобга олинса, “катта” шаҳар бўйлаб ҳаракатланиш машинада ҳаракатланишдек осон бўлиб қолади. 

Шаҳарда турар-жой бинолари, дўкон ва бошқа иншоотларнинг кўпайишига қарамасдан, шаҳар ҳудудидаги дарахтларни кесиб ташлаш эмас, аксинча, уларнинг миқдорини кўпайтириш режалаштирилмоқда. 

Ҳозирда Хельсинкида “5 та бармоқ” деб аталадиган боғлар тармоғи мавжуд. Шаҳардаги энг катта боғ Фин кўрфази соҳилида жойлашган, кичикроқ боғлар – “бармоқлар” эса шаҳар четига қараб кетган бўлиб, у ерда ўрмон билан туташади. Барча қурилиш ишлари ташландиқ ҳудудларда, мавжуд туманлар ва ҳозирда автомобиль трассалари ўтган жойларда олиб борилади.

Хом хаёл, орзулар дейсизми? Бунга шубҳа билан қараётганлар “fastcoexist.com”да ўзаро фикр алмашаётган бир пайтда, лойиҳа раҳбарлари унинг бу йилда маъқулланишига умид билдирмоқдалар. Бу лойиҳанинг тўлиқ режаси жорий йилнинг ферваль ойи охирида намойиш этилади.